Apa Itu Kod E dalam Produk Makanan?

Apa Itu Kod E dalam Produk Makanan? | Aku rasa ni isu lama, sebab pernah diisukan satu ketika dulu, tapi rupanya masih ada yang taksub percaya semua kod E itu kod babi... Kita tak tahu sejauh mana kebenarannya kan, kecuali kita tengok sendiri... Namun, kita ada pakar dalam bidang pemakanan halal di pihak kementerian kesihatan dan juga pihak JAKIM... Jadi, sebaiknya kita serah pada yang pakar la kan... Sejauh mana kita faham mengenai kod E dalam makanan??? Adakah benar semua kod E itu adalah kod tidak halal dan bersumberkan dari binatang tidak halal seperti babi??? jadi, jom kita belajar, apa sebenarnya yang dimaksudkan dengan kod E dalam produk makanan???

Aditif makanan adalah bahan yang selamat dimakan yang ditambah secara sengaja ke dalam makanan dalam kuantiti yang sedikit bagi tujuan teknologi tertentu, tetapi tidak termasuk vitamin dan mineral.

Tujuan penggunaan aditif makanan adalah untuk memberi kesan atau fungsi teknologi seperti :

Meningkatkan kualiti makanan
Meningkatkan daya persembahan dengan menjadikan makanan lebih menarik daripada segi rupa, tekstur, warna, rasa dan konsistensi
Menambah keenakan makanan
Memanjangkan jangka hayat penyimpanan makanan.

Aditif makanan dikelaskan mengikut beberapa kategori iaitu :

1. Bahan pengawet

2. Bahan pewarna

3. Bahan perisa

4. Penambah perisa

5. Antioksida

6. Kondisioner makanan.

Mengenali Aditif Makanan Pada Label Pembungkusan Makanan

Mengikut keperluan pelabelan dalam Peraturan Makanan 1985, produk makanan yang mengandungi bahan aditif perlu menyatakan jenis atau kategori bahan aditif yang terkandung di dalam produk tersebut pada senarai ramuan seperti berikut :

“Mengandungi (jenis aditif makanan yang berkenaan) yang dibenarkan”

Contohnya : “Mengandungi pengawal asid dan penstabil sebagai kondisioner makanan yang dibenarkan”

Selain itu, terdapat juga aditif makanan yang dilabelkan pada pembungkusan makanan menggunakan sistem kod E-number.

E-number ialah nombor rujukan aditif makanan yang digunakan di peringkat antarabangsa yang setiap satunya mempunyai nombor pengenalan yang unik dan tersendiri bagi mewakili setiap jenis aditif.

Kod E-Number	Kelas Aditif
E100 - E199	Pewarna
E200 - E299	Pengawet
E300 - E399	Antioksida, pengawal keasidan
E400 - E499	Kondisioner makanan (pemekat, penstabil, pengemulsi)
E500 - E599	Pengawal keasidan, anti-caking
E600 - E699	Penambah perisa
E700 - E799	Antimikrob
E900 - E999	Lain-lain jujukan (Glazing agent, pemanis)
E1000 - E1999	Kimia tambahan

Untuk keterangan lanjut mengenai E-number, sila layari The Codex General Standard for Food Additive (GSFA)

Status Halal Aditif Makanan

Aditif makanan ini boleh dihasilkan daripada sumber ;

• haiwan

• tumbuhan

• sintetik,

bergantung kepada jenis aditif tersebut.

Kekeliruan terhadap status halal aditif makanan timbul apabila tersebarnya khabar angin bahawa ramuan kod E diperoleh daripada sumber yang tidak halal. Lebih memburukkan keadaan apabila maklumat yang disampaikan itu langsung tidak tepat dengan mewujudkan propaganda bahawa sebarang ramuan yang dilabel dengan kod E adalah haram dan bersumberkan khinzir/babi.

Penyebaran maklumat yang palsu oleh individu yang tidak bertanggungjawab telah mencetuskan kebimbangan dalam kalangan pengguna Muslim.

Perlu diberi penjelasan di sini bahawa melabelkan semua aditif makanan tersebut sebagai haram adalah tidak tepat, sebaliknya lebih sesuai dilabelkan sebagai bahan aditif yang kritikal atau diragui daripada perspektif halal berikutan ia berkemungkinan daripada sumber yang meragukan seperti haiwan.

Dua aspek utama perlu dititikberatkan sekiranya aditif tersebut daripada sumber haiwan :

pastikan ia bukan daripada haiwan yang haram (contoh : khinzir/babi, anjing)
jika daripada haiwan yang halal dimakan, pastikan haiwan tersebut telah disembelih mengikut syariat Islam.

Tambahan pula, tidak semua aditif makanan itu diragui statusnya. Ini kerana terdapat aditif makanan yang dihasilkan daripada tumbuhan dan/atau sintetik dan dikategorikan sebagai tidak kritikal.

Persoalan yang sering diterima mengenai status halal aditif makanan adalah bagi kod E400-E499 iaitu kondisioner makanan (pengemulsi, pemekat dan penstabil). Namun begitu, tidak semua yang diragui, sebaliknya lebih menjurus kepada kategori pengemulsi kerana sumber penghasilan bahan kategori ini adalah daripada lemak atau minyak.

TETAPI tidak semua bahan tersebut bersumberkan bahan lemak atau minyak haiwan kerana terdapat sumber alternatif daripada lemak atau minyak sayuran (contoh : kelapa sawit, jagung, soya) untuk menghasilkan bahan aditif tersebut.

Untuk mendapatkan keterangan lanjut mengenai sumber bahan tersebut, pengguna perlu menyemak dan mendapat kepastian daripada pengeluar, pengilang atau pihak berkuasa yang mempunyai autoriti dalam perkara ini seperti :

1. Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM)

2. Jabatan / Majlis Agama Islam Negeri (JAIN/MAIN).

Berikut adalah senarai aditif makanan yang KRITIKAL yang perlu diberi perhatian oleh pengguna sebagai panduan dalam menentukan status halal bagi produk yang TIADA PENGIKTIRAFAN SIJIL HALAL daripada pihak berkuasa :

Kod E	Kelas Fungsi	Aditif Makanan	Sumber
E153	Pewarna	Carbon Black / Vegetable Carbon	Arang daripada : o Tulang haiwan (animal charcoal) o Tumbuhan (contoh : tempurung kelapa, dan sebagainya)
E322	Pengemulsi / Antioksida	Lecithins	o Haiwan o Tumbuhan
E334	Pengawal keasidan	Tartaric acid	o Berkemungkinan terhasil daripada proses pembuatan arak (wine) o Sumber semula jadi dalam buah-buahan o Sintesis kimia
E335		Sodium Tartrate
E336		Potassium Tartrate / Potassium Hydrogen Tartrate / Cream of Tartar
E422	Pelembap (Humectant)	Glycerol / Glycerin	Sumber lemak / minyak dan terbitannya o Haiwan o Tumbuhan
E432	Pengemulsi	Polyoxyethylene (20) Sorbitan Monolaurate / Polysorbate 20 / Tween 20
E433	Pengemulsi	Polyoxyethylene (20) Sorbitan Mono oleate / Polysorbate 80 / Tween 80
E434	Pengemulsi	Polyoxyethylene (20) Sorbitan Monopalmitate / Polysorbate 40 / Tween 40	Sumber lemak / minyak dan terbitannya o Haiwan o Tumbuhan
E435		Polyoxyethylene (20) Sorbitan Monostearate / Polysorbate 60 / Tween 60
E436		Polyoxyethylene (20) Sorbitan Tristearate / Polysorbate 65 / Tween 65
E470	Pengemulsi / Penstabil	Sodium and Potassium and Calcium salt of fatty acid	Sumber lemak / minyak dan terbitannya o Haiwan o Tumbuhan
E471		Mono and Diglycerides of fatty acid
E472		Various Esters of Glycerol
E473		Sucrose Esters of glycerol
E475		Polyglycerol Esters of fatty acid
E476		Polyglycerol Esters of polycendensed fatty acid of Castor Oil / polyglycerol Polyricinoleate
E570	Anti-caking	Stearic Acid	Sumber lemak / minyak dan terbitannya o Haiwan o Tumbuhan
E572	Anti-caking	Magnesium Stearate	Sumber lemak / minyak dan terbitannya o Haiwan o Tumbuhan
E920	Pelbagai (miscellaneous)	L-Cysteine Hydrochloride	o Sumber asid amino dan terbitannya daripada haiwan o Bulu haiwan (itik) o Sintetik o Rambut manusia

Penggunaan aditif L-Cysteine, daripada sumber bulu haiwan yang halal dimakan adalah harus sama ada ia diambil semasa hidup atau selepas disembelih mengikut hukum syarak sebagaimana yang telah diputuskan oleh Majlis Fatwa Kebangsaan. Sebaliknya penggunaan L-Cysteine daripada rambut manusia adalah haram digunakan.

Sumber: KKM dan JAKIM

Kesimpulannya, menurut pendapat penulis, kita serah kepada yang pakar. Kita tahu, sebenarnya, untuk sesuatu produk makanan, bukan mudah nak dapat status halal... Banyak prosedurnya...jadi, kita cari sahaja makanan yang memang sah ada sijil halal... cuma, pastikan semak lah status halal tu betul-betul ada, sebab ada juga produk makanan yang logo tapi takde pun sebenarnya sijilnya.

Apa-apa pun, bab ni berkait dengan iman juga... kalau banyak sangat was-was dalam hati tu tanda syaitan kuasai diri... sebab syaitan memang suka timbulkan penyakit was-was ni... tepuk dada tanya iman.. jika ada logo halal, ada sijil halal, yakin buatan orang Islam buat apa nak ragu-ragu lagi kan... Ku kongsikan artikel ni sebagai penjelasan dan kefahaman bersama... tak semua kod E tu haram dan ada unsur yang haram... selebihnya tepuk dada, tanyalah iman.. terpulang kepada kehendak individu itu sendiri...